рдпрд╣ाँ рдЪिрдд्рддौрдб़рдЧрдв़ рдХिрд▓े (Chittorgarh Fort) рдХे рдмाрд░े рдоें рд╣िंрджी рдоें рдПрдХ рд╡िрд╕्рддृрдд рдм्рд▓ॉрдЧ рдк्рд░рд╕्рддुрдд рд╣ै:
---
рдЪिрдд्рддौрдб़рдЧрдв़ рдХिрд▓ा: рдЧौрд░рд╡, рдмрд▓िрджाрди рдФрд░ рд╡ीрд░рддा рдХी рдЕрдорд░ рдЧाрдеा
рднाрд░рдд рдХे рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рд░ाрдЬ्рдп рдоें рд╕्рдеिрдд рдЪिрдд्рддौрдб़рдЧрдв़ рдХिрд▓ा рди рдХेрд╡рд▓ рд╕्рдеाрдкрдд्рдп рдХрд▓ा рдХा рдЕрдж्рднुрдд рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдпрд╣ рднाрд░рдд рдХे рдЧौрд░рд╡, рд╢ौрд░्рдп рдФрд░ рдмрд▓िрджाрди рдХी рдк्рд░рддीрдХ рднी рд╣ै। рдпрд╣ рдХिрд▓ा рдоेрд╡ाрдб़ рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рд░рд╣ा рд╣ै рдФрд░ рдЖрдЬ рднी рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдк्рд░ेрдоिрдпों рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдк्рд░рдоुрдЦ рдЖрдХрд░्рд╖рдг рдХा рдХेंрдж्рд░ рд╣ै।
рдЪिрдд्рддौрдб़рдЧрдв़ рдХिрд▓े рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕
рдЪिрдд्рддौрдб़рдЧрдв़ рдХिрд▓े рдХा рдиिрд░्рдоाрдг 7рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी рдоें рдоौрд░्рдп рд╢ाрд╕рдХों рдж्рд╡ाрд░ा рдХрд░ाрдпा рдЧрдпा рдеा। рдмाрдж рдоें рдпрд╣ рдХिрд▓ा рдЧुрд╣िрд▓ рд╡ंрд╢, рд░ाрдгा рд╣рдо्рдоीрд░, рд░ाрдгा рдХुрдо्рднा, рд░ाрдгा рд╕ांрдЧा рдФрд░ рд░ाрдиी рдкрдж्рдоिрдиी рдЬैрд╕े рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╢ाрд╕рдХों рдХा рдЧрдв़ рдмрдиा। рдХिрд▓े рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕ рддीрди рдк्рд░рдоुрдЦ рдпुрдж्рдзों рдФрд░ рддीрди рдЬौрд╣рд░ (рд╕рдоूрд╣ рдЖрдд्рдорджाрд╣) рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै।
рдк्рд░рдоुрдЦ рдпुрдж्рдз:
1. рдЕрд▓ाрдЙрдж्рджीрди рдЦिрд▓рдЬी рдХा рдЖрдХ्рд░рдордг (1303 рдИ.)
рдЕрд▓ाрдЙрдж्рджीрди рдЦिрд▓рдЬी рдиे рд░ाрдиी рдкрдж्рдоिрдиी рдХी рд╕ुрди्рджрд░рддा рдХी рдЪрд░्рдЪा рд╕ुрдирдХрд░ рдЪिрдд्рддौрдб़рдЧрдв़ рдкрд░ рдЖрдХ्рд░рдордг рдХिрдпा। рдЬрдм рд╣ाрд░ рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╣ुрдИ, рддрдм рд░ाрдиी рдкрдж्рдоिрдиी рдФрд░ рдЕрди्рдп рд╕्рдд्рд░िрдпों рдиे рдЬौрд╣рд░ рдХрд░ рдЕрдкрдиी рдЗрдЬ्рдЬрдд рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХी।
2. рдмрд╣ाрджुрд░ рд╢ाрд╣ рдХा рдЖрдХ्рд░рдордг (1535 рдИ.)
рдЧुрдЬрд░ाрдд рдХे рд╕ुрд▓्рддाрди рдмрд╣ाрджुрд░ рд╢ाрд╣ рдиे рдХिрд▓े рдкрд░ рдЖрдХ्рд░рдордг рдХिрдпा। рдкुрдиः рдорд╣िрд▓ाрдУं рдиे рдЬौрд╣рд░ рдХिрдпा рдФрд░ рдкुрд░ुрд╖ों рдиे рдЕंрддिрдо рд╕ाँрд╕ рддрдХ рдпुрдж्рдз рдХिрдпा।
3. рдЕрдХрдмрд░ рдХा рдЖрдХ्рд░рдордг (1567-1568 рдИ.)
рдоुрдЧрд▓ рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдЕрдХрдмрд░ рдиे рдХिрд▓े рдХो рдЬीрддрдиे рдХे рд▓िрдП рднाрд░ी рд╕ेрдиा рднेрдЬी। рдЗрд╕ рдпुрдж्рдз рдоें рднी рдоेрд╡ाрдб़ рдХे рд╡ीрд░ों рдиे рдмрд▓िрджाрди рджिрдпा рдФрд░ рдорд╣िрд▓ाрдУं рдиे рдЬौрд╣рд░ рдХिрдпा।
рдЪिрдд्рддौрдб़рдЧрдв़ рдХिрд▓े рдХा рд╕्рдеाрдкрдд्рдп
рдпрд╣ рдХिрд▓ा рднाрд░рдд рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдХिрд▓ा рд╣ै, рдЬो рд▓рдЧрднрдЧ 700 рдПрдХрдб़ рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ рдоें рдлैрд▓ा рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдХिрд▓े рдХी рдКँрдЪाрдИ рд╕рдоुрдж्рд░ рддрд▓ рд╕े рд▓рдЧрднрдЧ 180 рдоीрдЯрд░ рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕рдоें рд╕ाрдд рд╡िрд╢ाрд▓ рдж्рд╡ाрд░ (рдкोрд▓) рд╣ैं:
рдкाрдбрд▓ рдкोрд▓
рднैрд░рд╡ рдкोрд▓
рд╣рдиुрдоाрди рдкोрд▓
рдЧрдгेрд╢ рдкोрд▓
рдЬोрдб़ा рдкोрд▓
рд▓рдХ्рд╖्рдордг рдкोрд▓
рд░ाрдо рдкोрд▓
рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕्рдерд▓:
рд╡िрдЬрдп рд╕्рддंрдн: рд░ाрдгा рдХुрдо्рднा рдж्рд╡ाрд░ा рдорд╣рдоूрдж рдЦिрд▓рдЬी рдкрд░ рд╡िрдЬрдп рдХे рдЙрдкрд▓рдХ्рд╖्рдп рдоें рдмрдирд╡ाрдпा рдЧрдпा 9 рдоंрдЬिрд▓ा рд╕्рддंрдн।
рдХीрд░्рддि рд╕्рддंрдн: рдЬैрди рдзрд░्рдо рдХे рдЕрдиुрдпाрдпिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрд░्рдоिрдд, рдпрд╣ рд╕्рддंрдн рднрдЧрд╡ाрди рдЖрджिрдиाрде рдХो рд╕рдорд░्рдкिрдд рд╣ै।
рдкрдж्рдоिрдиी рдорд╣рд▓: рд░ाрдиी рдкрдж्рдоिрдиी рдХा рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдорд╣рд▓, рдЬिрд╕рдоें рдЕрд▓ाрдЙрдж्рджीрди рдЦिрд▓рдЬी рдиे рджрд░्рдкрдг рдоें рд░ाрдиी рдХा рдк्рд░рддिрдмिंрдм рджेрдЦा рдеा।
рдЧौрдоुрдЦ рдХुрдг्рдб: рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдЬрд▓ рд╕्рд░ोрдд, рдЬिрд╕े рдХिрд▓े рдХे рднीрддрд░ рдк्рд░рдоुрдЦ рдЬрд▓ рдЖрдкूрд░्рддि рдХेंрдж्рд░ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।
рдХृрд╖्рдг рдоंрджिрд░, рдХुрдо्рднा рдорд╣рд▓, рдоीрд░ा рдоंрджिрд░ рдЖрджि рдЕрди्рдп рджрд░्рд╢рдиीрдп рд╕्рдерд▓।
рдЪिрдд्рддौрдб़рдЧрдв़ рдХा рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдорд╣рдд्рд╡
рдЪिрдд्рддौрдб़рдЧрдв़ рди рдХेрд╡рд▓ рдпुрдж्рдзों рдХे рд▓िрдП рдмрд▓्рдХि рднрдХ्рддि рдЖंрджोрд▓рди, рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдФрд░ рдХрд▓ा рдХे рд▓िрдП рднी рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै। рдпрд╣ाँ рдХी рд╡ीрд░ांрдЧрдиाрдПँ, рдЬैрд╕े рд░ाрдиी рдкрдж्рдоिрдиी, рд░ाрдиी рдХрд░्рдгाрд╡рддी, рдФрд░ рднрдХ्рддि рд╕ंрдд рдоीрд░ा рдмाрдИ рдХी рдХрдеाрдПँ рдЖрдЬ рднी рдЬрдирдоाрдирд╕ рдоें рдЬीрд╡िрдд рд╣ैं।
рдХैрд╕े рдкрд╣ुँрдЪें?
рдиिрдХрдЯрддрдо рд░ेрд▓рд╡े рд╕्рдЯे
рд╢рди: рдЪिрдд्рддौрдб़рдЧрдв़ рд░ेрд▓рд╡े рд╕्рдЯेрд╢рди (рдХिрд▓े рд╕े 6 рдХिрдоी рджूрд░)
**рдиिрдХрдЯрддрдо рд╣рд╡ाрдИ
Comments